طراحی و معماری سازمان

وقتی صحبت از طراحی یک مدل عملیاتی برای هر نوع کسب و کاری می شود، معمولاً اصطلاح معماری سازمانی به ذهن خطور می کند، اما معماری سازمان چیست؟ 

در ظاهر معماری سازمانی به 1) فضای فیزیکی و محیطی که یک کسب و کار در آن وجود دارد یا 2) به ساختار کسب و کار اشاره دارد. وقتی رهبران و مدیران در مورد معماری سازمانی صحبت می کنند، این اصطلاح را اغلب مترادف با ساختار و یا فرم به تصویر کشیده شده آن یعنی «نمودار سازمانی» می دانند. این یک اشتباه بزرگ است.

ساختار - یک اصطلاح اشتباه فهمیده شده 

نمودارهای سازمانی ساختار نیستند. بلکه نقشه‌هایی هستند که روابط گزارش‌دهی بین نقش‌ها و جایگاه اختیارات سازمان را نشان می‌دهند.  

نمودارهای سازمانی در واقع یک "مکانیسم مدیریت" بوده و با این که دیدی از روابط گزارش دهی در سازمان می دهند ولی ساختار نیستند.

پس ساختار چیست؟ 

به بیان ساده ساختار چگونگی مرزبندی یک کسب و کار است که بر حول آن افراد سازماندهی می شوند. 

ساختار شامل مواردی مانند نقش ها و مشاغل است. و اساس آن بر مبنای این است که چگونه یک کسب و کار انتخاب می کند تا کار و افراد خود را بخش بندی کند. 

متداول ترین راه برای انجام این کار، سازماندهی واحدها و بخش ها بر اساس حوزه های تخصصی مشترک است که ساختار عملکردی سازمان نامیده می شود. در حالی که تعداد قابل توجهی روش اساسی برای سازماندهی افراد در حول انجام کار وجود دارد.

برای آشنایی بیشتر با روش ها و الگوهای سازماندهی کلیک کنید.

برای طراحی و معماری سازمان لازم است بر آن چه برای مشتریان ارزش ایجاد می نماید متمرکز شوید.

طراحی سازمان یعنی:

 - همسویی تمام بخش های یک کسب و کار برای برنده شدن در بازار برای ارائه مزیت استراتژیک یا رقابتی آن

 - پیکربندی  یک مدل عملیاتی برای تناسب با استراتژی و مدل کسب و کار 

طراحی سازمان چیست؟

طراحی سازمان بیش از صرفاً نمودارهای سازمانی و نمودارهای جعبه ای، به این معنی است که مطمئن شوید مدل عملیاتی شما "مناسب با هدف" و همچنین هماهنگ با استراتژی شما است. در غیر این صورت نیاز به تغییر سیستم است.

طراحی سازمان یک راه حل تجاری پیچیده است که شامل طراحی مجدد، پیاده سازی و حاکمیت کامل یک مدل عملیاتی است که با جهت و استراتژی کسب و کار مورد نظر مطابقت دارد.

به عبارت دیگر، همراستایی تمام بخش‌های یک کسب‌وکار (مدل عملیاتی آن) برای ارائه هدف استراتژیک و مزیت رقابتی آن است.

طراحی سازمان به فرآیند عمدی پیکربندی عناصر غیررسمی و رسمی یک کسب و کار خلاصه می شود. 

این شامل جریان ارزش، ساختار، فناوری‌ها، مکانیسم‌ها و سیستم‌های مدیریت، پاداش‌ها و فرآیندهای افراد برای ایجاد کسب‌وکاری است که قادر به دستیابی به استراتژی کسب و کاری خود باشد.

می توان این جریان را در قالب یک پازل در نظر گرفت: 

اجزای پازل طراحی سازمان عبارتند از:

1- جهت کسب و کاری:

استراتژی- ارزش پیشنهادی- تجربه مشتری- کالا و خدمات قابل ارائه- تقاضای مشتری

2- جریان ارزش:

فرایندهای خلق ارزش

3- ساختار:

مرزبندی های کاری، مکانی، زمانی- بخش بندی های شکلی و مسیر قدرت

4- سیستم ها و مکانیزم های مدیریتی:

نمودار سازمانی- ارتباطات افقی و عمودی- تکنولوژی- ریسک و اجبار- معیارها

5- پاداش دهی:

جبران خدمات- پاداش و مشوق ها- سبک رهبری

6- فرایندهای مربوط به افراد:

چرخه عمر کارکنان (استخدام تا خروج)- مدیریت عملکرد- برنامه های توسعه ای

7- بازسازی سازمانی:

تغییر فرهنگ- روش های انجام کار- مسئولیت ها

چگونه یک فرایند طراحی سازمان را اجرایی کنیم؟

سوال در مورد ایجاد یا خرید یک راه حل، تصمیمی حیاتی در دستیابی به محصول نهایی موفق است. 

متأسفانه، شرکت هایی که برای توسعه راه حل داخلی خود به عملکردهای منابع انسانی داخلی خود وابسته هستند، اغلب با تیم هایی مواجه می شوند که فاقد تجربه مناسب برای انجام این کار هستند.

طراحی سازمان یک راه حل کسب و کاری پیچیده است و به افرادی با مهارت های تخصصی نیاز دارد.  این توسعه مهارت را نمی توان از طریق یک کارگاه به دست آورد، بلکه نیازمند کسب دانش، کاربرد، تمرین، بازخورد و پشتیبانی در طول زمان است. 

تنها با تجربه و توسعه فراوان، عوامل تغییر داخلی آماده می شوند تا سازمان را در مسیری به سمت مؤثرترین و تأثیرگذارترین مسیر عمل با بیشترین بازگشت سرمایه (ROI) هدایت کنند.

برای دسترسی به منابع این محتوا کلیک کنید.