هر چند هنوز در مورد این که مدل کسب و کار چیست و اجزای مختلف آن کدام است، شفافیت و اجماع کافی بین صاحب نظران وجود ندارد، شاید بتوان سؤال اصلی در مورد مدل کسب و کار را این دانست که این مفهوم به چه کار می آید؟
بیش از 60 سال پیش، پیتر دراکر اصطلاح بیزینس مدل یا مدل کسب و کار را در پاسخ به این که "مشتری کیست؟ چه چیزی برای او ارزش محسوب می شود؟ و چگونه می توانید از آن کسب درآمد کنید؟" مطرح کرد.
«مفهوم مدل کسب‌وکار در ادبیات کسب‌وکار به راه‌های ایجاد ارزش برای مشتریان و روش‌هایی اشاره دارد که در آن یک کسب‌وکار از طریق مجموعه ای از بازیگران، فعالیت ها و همکاری فرصت‌های بازار را به سود تبدیل می‌کند.»
مدل کسب و کار را به عنوان ابزاری برای بیان منطق تجاری و توصیف ارزش مشتری تعریف می کنند: «مدل کسب و کار ابزاری مفهومی شامل مجموعه ای از مفاهیم و روابط میان آنها با هدف بیان منطق تجاری یک شرکت خاص است.»
مدل‌های کسب‌وکار به عنوان یک سیستم، چگونگی تناسب اجزای یک کسب‌وکار را با هم توصیف می‌کنند، اما برخلاف استراتژی به طور مستقیم در تعامل با چرایی سازمان و مأموریت آن نمی شود.
از طرف دیگر یک مدل کسب و کار در مورد فرآیندهای سازمانی هم نیست، بلکه در مورد ارزش مبادله بین بازیگران است. مبادله ارزش منجر به شبکه ای از تبادلات ارزشی از جنس پول و اطلاعات و کالا و خدمات و برخی ارزش های نامشهود می شود که شکل دهنده ماهیت یک کسب و کار است.
استروالدر و پیگیور اشاره می‌کنند که در اصل، یک مدل کسب‌وکار شامل چهار جزء مرتبط با هم است:
مؤلفه خدمت یا محصول مشخص می‌کند که شرکت در چه تجارتی است و نوآوری محصول و ارزش پیشنهادی در بازار را مشخص می‌کند.
مؤلفه مدیریت زیرساخت در مورد چگونگی انجام کارآمد مسائل زیرساخت و لجستیک است. بر مبنای این مؤلفه مبادله ارزش امکان پذیر می شود.
در مؤلفه مشتری، مشتریان هدف و بخش بندی مرتبط با آنان و نیز این که چگونه ارزش خلق شده، تحویل می شود (کانال های توزیع) و رابطه ها شکل می گیرد (ارتباط با مشتری) شفاف سازی می شود.
Fatemeh Shakhsian
۱۴۰۱/۰۵/۲۲ ۱۸:۴۳:۰۹